Tokat, Türkiye'nin İç Anadolu ve Karadeniz Bölgeleri'nin kesişiminde yer alan zengin mutfak kültürüyle bilinen bir ildir. Tokat mutfağında sebze yemekleri, etli yemekler ve hamur işleri ön plandadır. İşte Tokat’ın en meşhur yemekleri ve tarifleri:
1. Tokat Kebabı
Tokat Kebabı, odun ateşinde pişen et ve sebzelerle yapılan, Tokat'ın en meşhur yemeklerinden biridir. Kuzu eti, patlıcan, domates, biber ve patates gibi sebzelerle hazırlanır.
Malzemeler:
- 500 gram kuzu eti (kuşbaşı doğranmış)
- 2 adet patlıcan
- 2 adet patates
- 4 adet domates
- 4-5 adet yeşil biber
- 2 baş sarımsak
- 2 yemek kaşığı zeytinyağı
- Tuz, karabiber
Yapılışı:
- Patlıcanları şeritler halinde soyun ve dilimleyin. Patatesleri yuvarlak dilimler halinde doğrayın.
- Biberleri ve domatesleri iri parçalar halinde doğrayın.
- Sarımsakları bütün olarak bırakın.
- Etleri, patlıcan, biber, domates, patates ve sarımsakları şişlere dizin.
- Şişleri, odun ateşi ya da mangalda pişirin. Her iki tarafını da kızarana kadar çevirin.
- Pişen kebapları servis tabağına alın, üzerine tuz ve karabiber serpiştirin.
2. Tokat Yaprağı Sarma
Tokat’ın ünlü bağlarından gelen asma yaprakları, incecik ve lezzetli sarmalar için kullanılır. Genellikle zeytinyağlı veya etli olarak yapılır.
Malzemeler:
- 500 gram taze asma yaprağı
- 1 su bardağı pirinç
- 1 adet kuru soğan
- 2 yemek kaşığı zeytinyağı
- 1 yemek kaşığı domates salçası
- 1 tatlı kaşığı biber salçası
- Tuz, karabiber, kuru nane, pul biber
Yapılışı:
- Asma yapraklarını kaynar suda birkaç dakika haşlayın ve süzün.
- İç harcı için soğanı ince doğrayın, zeytinyağında kavurun. Pirinci ekleyip biraz daha kavurun.
- Salçaları, tuzu ve baharatları ekleyip karıştırın. Suyu ekleyip iç harcı pişirin.
- Yaprakların içine harçtan koyup sarma şeklinde sarın.
- Sarmaları tencereye dizin, üzerine zeytinyağı gezdirin ve su ekleyip pişirin.
3. Bat
Tokat'ın yöresel mezelerinden biri olan Bat, yeşil mercimek ve bulgurla yapılır. Soğuk olarak servis edilen bir meze veya salata olarak bilinir.
Malzemeler:
- 1 su bardağı yeşil mercimek
- 1 su bardağı ince bulgur
- 2 adet kuru soğan
- 2 adet domates
- 1 yemek kaşığı salça
- 2 yemek kaşığı zeytinyağı
- 1 demet maydanoz
- 1 tatlı kaşığı tuz
- Yarım limonun suyu
- 1 çay kaşığı pul biber
Yapılışı:
- Mercimeği haşlayın ve suyunu süzün.
- Bulguru sıcak su ile ıslatıp kabarmaya bırakın.
- Soğanları ince ince doğrayın ve zeytinyağında kavurun. Salçayı ekleyin.
- Domatesleri doğrayın ve kavrulan soğana ekleyin.
- Mercimeği ve bulguru da ekleyip karıştırın.
- Baharatları, limon suyunu ve ince doğranmış maydanozu ekleyip karıştırın.
- Soğuk olarak servis edin.
4. Keşkek
Tokat’ın düğün yemeklerinden biri olan keşkek, buğday ve etin uzun süre pişirilmesiyle yapılan geleneksel bir yemektir.
Malzemeler:
- 2 su bardağı aşurelik buğday
- 500 gram kemikli kuzu eti
- 1 baş sarımsak
- 2 yemek kaşığı tereyağı
- Tuz, karabiber
Yapılışı:
- Buğdayı bir gece önceden ıslatın.
- Etleri tencereye alın, üzerine buğdayı ekleyin.
- Üzerine su ekleyerek buğday ve eti iyice pişirin.
- Piştikten sonra tahta kaşıkla ezerek kıvam almasını sağlayın.
- Üzerine eritilmiş tereyağı ve sarımsaklı sos gezdirip servis edin.
5. Zile Pekmezi
Tokat’ın Zile ilçesinde üretilen Zile Pekmezi, üzümlerden yapılır ve oldukça yoğun bir kıvama sahiptir. Kahvaltılarda tüketilir ve pek çok tatlıda kullanılır. Zile Pekmezi, özel bir teknikle çırpılarak beyaz renk alır.
Malzemeler:
- 3 kg üzüm
- 1 çay kaşığı kil (temiz beyaz toprak)
Yapılışı:
- Üzümleri güzelce yıkayıp ezerek suyunu çıkarın.
- Üzüm suyunu geniş bir kazanda kaynatın.
- Kaynayan pekmez suyuna kili ekleyin, bu işlem pekmezin temizlenmesine yardımcı olur.
- Pekmez iyice yoğunlaşana kadar kaynatın.
- Pekmezi soğuyana kadar çırparak beyazlatın ve kavanozlara doldurun.
6. Niksar Cevizli Çöreği
Tokat’ın Niksar ilçesine özgü bu çörek, ceviz içiyle yapılan ve yörede çok sevilen bir hamur işidir.
Malzemeler:
- 4 su bardağı un
- 1 su bardağı süt
- 1 su bardağı yoğurt
- 1 paket kuru maya
- 1 çay bardağı zeytinyağı
- 2 su bardağı ceviz içi
- 1 çay kaşığı tuz
Yapılışı:
- Un, süt, yoğurt, maya ve tuzu karıştırarak yumuşak bir hamur yoğurun. Mayalanması için bekletin.
- Hamur mayalandıktan sonra küçük bezelere ayırın.
- Her bezeyi açıp içerisine ceviz serpin ve rulo şeklinde sarın.
- Çörekleri yağlanmış tepsiye dizip 180°C fırında pişirin.
Tokat mutfağı, doğanın ve tarihin bir araya geldiği eşsiz bir lezzet çeşitliliği sunar. Bu yemekler, Tokat’ın kültürel zenginliğini sofralara taşır.